به احتمال فراوان اسم شهرک صنعتی را بارها شنیده باشید و حتما اطلاع دارید که مجموعه‌ای از کارگاه‌ها و کارخانه‌های صنعتی مختلف، در این شهرک‌ها که عموما در اطراف شهرها ساخته می‌شوند، مشغول فعالیت هستند. قراردادن این مشاغل صنعتی در کنار هم و درخارج از محدوده شهرها ، باعث می‌شود صنایعی که وابسته و مکمل هم هستند، بهتر امکان داد و ستد و همکاری را پیدا کنند و همچنین، از بروز مشکلاتی که وجود یک کارخانه یا کارگاه صنعتی می‌تواند برای شهروندان ایجاد کند، جلوگیری کند. اگر چه عبارت شهرک صنعتی ، مفهوم تازه‌ای نیست، اما قصد ما در این مقاله این است که شما را با نوع خاصی از این شهرک‌ها به نام شهرک اکو صنعتی یا EIP ، Eco-Industrial Parks آشنا کنیم. پارک اکو صنعتی یا شهرک دوستدار محیط زیست ، واژه‌های دیگری هستند که در این محتوا برای معرفی این دست مجموعه‌های صنعتی استفاده می‌شود. لطفا با ما همراه باشید.
خدمات “طراحی شهرک صنعتی” مهندسان مشاور هفت شهر آریا را مشاهده نمایید …
شهرک‌های اکو صنعتی
یکی از فعالیت‌های یونیدو UNIDO یا همان سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل ، برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار، ایجاد شهرک‌های اکو صنعتی است. پارک یا شهرک اکو صنعتی ، شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های صنعتی مختلف در کنار یکدیگر است که همراه با منافع اقتصادی، به دنبال بهبود عملکرد اجتماعی و حفظ محیط زیست نیز هستند.
این هدف، از طریق یک همزیستی صنعتی به دست می‌آید. در واقع در این نوع شهرک‌های صنعتی دوستدار محیط زیست ، شرکت‌ها از طریق تبادل مواد، انرژی، آب و محصولات جانبی، به دنبال ایجاد منافع و مزیت‌های اقتصادی برای رسیدن به یک توسعه و پیشرفت پایدار هستند.
گسترش پارک‌های اکو صنعتی با ایجاد موقعیت‌های شغلی و اقتصادی و همینطور بهبود شرایط محیط زیستی کمک می‌کنند تا صنعت وارد بطن جامعه شود. در کنار انبوهی از مزیت های مختلف، شهرک‌های اکو صنعتی ، باعث بهره‌وری بیشتر در استفاده از منابع طبیعی، گسترش فعالیت‌های اقتصادی وابسته بهم و در نهایت، بانی توسعه پایدار در شهرها می‌شوند.
سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل، با همکاری بانک جهانی و شرکت GIZ آلمان، در حال انجام یک برنامه مشترک برای ترویج روش‌های ایجاد و استانداردسازی این نوع شهرک‌های صنعتی دوستدارمحیط زیست هستند.
مزیت‌های ایجاد پارک اکو صنعتی یا شهرک صنعتی دوستدار محیط زیست
شهرک‌های صنعتی یکی از مهمترین محرک‌ها برای صنعتی شدن هستند. و همانطور که بیان شد، قرارگرفتن مجموعه‌ای از کارگاه‌ها و کارخانه‌های صنعتی گوناگون در کنار هم، باعث ایجاد پیوند‌های کاری بین این مشاغل شده و در نتیجه، افزایش بهره‌وری و منافع اقتصادی آنها را به دنبال دارد. اما طبیعتا همین در مجاورت هم بودن طیف وسیعی از صنایع ، امکان بروز اثرات منفی بر محیط زیست را در پی دارد. عموما این اثرات منفی به شکل برداشت بی‌رویه از منابع طبیعی و همینطور به صورت آلودگی هوا، خاک و یا آب ، بروز پیدا می‌کنند.
به جز تاثیرات مخرب زیست محیطی، این شهرک‌های صنعتی در صورت عدم نظارت و مدیریت مناسب، ممکن است بر سلامت و زندگی کارگران شاغل در این صنایع هم اثر منفی داشته باشند.
با توجه به پیامدهای سوء و خطرناکی که به صورت بالقوه در ذات یک شهرک صنعتی وجود دارد و بطور خلاصه به آنها اشاره شد واینکه این خطرات در صورت عدم مدیریت مناسب، امکان ظهور پیدا می‌کنند، ضرورت وجود پارک اکو صنعتی احساس می‌شود.
چارچوب و هدف یک EIP یا یک شهرک اکو صنعتی ، کاهش خطرات و مضرات شهرک‌های صنعتی متداول، در کنار ایجاد یک توسعه پایدار است.
افزایش رشد اقتصادی و گسترش فناوری در کشورهای در حال توسعه، بستر مناسبی برای شهرک‌های اکو صنعتی به وجود آورده تا به توسعه پایدار فعالیت های اقتصادی- اجتماعی در سطح ملی و منطقه ای کمک کند.
کاهش اثرات نامطلوب شهرک‌های صنعتی، حیاتی است خصوصا در کشور‌هایی که قوانین و روش‌های موجود، هنوز به اندازه کافی متناسب با توسعه پایدار نیستند.
نکات کلیدی در مفهوم شهرک اکو صنعتی عبارتند از:
• کم کردن اثرات زیست محیطی شهرک‌های صنعتی
• ترویج بهره‌وری
• ایجاد ارتباط و پیوستگی کاری بین کارگاه‌های صنعتی
• ایجاد کردن زمینه پشتیبانی بهتر فنی و مالی از صنایع
• به وجود آوردن یک رقابت کاری در صنایع مختلف
مزیت یک شهرک اکو صنعتی تنها منافع مالی آن نیست ؛ بلکه یک انتخاب راهبردی و مهم برای هر کشوری محسوب می‌شود. زیرا باعث کم شدن خطرات زیست محیطی و همینطور جلوگیری از تخریب منابع متعلق به یک ملت می‌شود.
نتیجه بیشتر مطالعاتی که از سال 2016 تحت نظر سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل در این زمینه صورت گرفته، نشان دهنده افزایش مزایای مالی، سیاسی و اجتماعی شهرک‌های دوستدار محیط زیست است.
حفظ محیط زیست، تغییرات آب و هوایی و کاهش منابع طبیعی، همگی نشان دهنده ضرورت ایجاد EIP یا همان شهرک اکو صنعتی هستند. همچنین این شهرک‌ها باعث کم شدن دی‌اکسید‌کربن که موضوع توافق بین المللی پاریس در سال2015 است، نیز می‌شوند.
سخن پایانی:
در این محتوا شما را با مفهوم EIP یا شهرک اکو صنعتی که یکی از ضرورت‌های پذیرفته شده در جوامع صنعتی و برخی کشورهای در حال توسعه است، آشنا کردیم.
در مقالات آینده، بنا داریم اطلاعات بیشتری در مورد کارکرد‌های شهرک‌های صنعتی اکولوژیک و همچنین رویکرد سایر کشورها به این مقوله را با شما به اشتراک بگذاریم. از اینکه ما را همراهی کردید از شما سپاسگزاریم.
خدمات “طراحی شهرک صنعتی” مهندسان مشاور هفت شهر آریا را مشاهده نمایید …
