تامین پارکینگ
تأمین قطعی و احداث پارکینگ مورد نیاز برای تمامی ساختمان ها و در همه ی پهنه ها طبق جداول این سند الزامی است. صدور پروانه براساس طرح تفصیلی جدید و هرگونه گواهی عدم خلاف یا گواهی پایان ساختمان مربوط به آنها، منوط به تأمین پارکینگ های مورد نیاز مذکور در همان ساختمان و یا در صورت احراز و تأیید عدم امکان تأمین پارکینگی در ساختمان (قطعه) مربوطه، در محل پارکینگ های دارای اسناد حقوقي (اختصاصی محلی) یا پارکینگ های مازاد سایر املاک در شعاع حداکثر ۲۵۰ متر، از ساختمان، بلامانع است. در هر حال صدور پروانه ساختمانی املاک منوط به تامین قطعی پارکینگ مورد نیاز در شعاع حداکثر ۲۵۰ متری بوده و صدور مجوز فروش پارکینگ با صدور پروانه ساختمانی با سپردن اخذ تعهد تأمین پارکینگ در خارج از ملک، به هیچ وجه مجاز نمی باشد. همچنین حداکثر تراکم ساختمانی قابل تخصیص به هر ملک نیز با توجه به سقف تراکم ساختمانی زیرپهنه مربوطه و حقوق مکتسبه قبلی آن متناظر با میزان تأمین پارکینگ تأمین شده قطعی ملک مذکور خواهد بود.
پارکینگ مکانیزه و غیر مکانیزه
آئین نامه اجرایی و نحوه تنظیم اسناد مربوطه و چگونگی صورت مجلسی های تفکیکی، برای پارکینگ های مکانیزه و غير مكانیزه توسط شهرداری تهران و با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از ابلاغ طرح تفصیلی، تهیه و توسط شهرداری تهران به واحدهای مربوطه ابلاغ می شود.
تامین پارکینگ خارج از قطعه
در کلیه مواردی که پارکینگ هر واحد ساختمان (مسکونی و یا غیرمسکونی)، خارج از آن و در پارکینگ های اختصاصی و یا عمومی دارای اسناد رسمی، تأمین می شود. ذکر شماره و نام پارکینگ و حدود اربعه آن در صورت مجلس تفکیکی و اسناد ثبتی واحد مذکور، الزامی است.
مجموع تعداد پارکینگ های مورد نیاز ساختمان های با کاربری محتلف
تعداد پارکینگ های مورد نیاز ساختمان ها و مجتمع هایی که از عملکردها، کاربری ها و فعالیت های متنوعی برخوردار است، معادل مجموع تعداد حداقل پارکینگ های لازم برای هر یک از کاربری ها و فعالیت ها، براساس ضوابط تأمین پارکینگ در پهنه های استفاده از اراضی، است.
پارکینگ مورد نیاز آژانس های تاکسی و مسافربری و نمایشگاه های اتومبیل
تأمین پارکینگ مورد نیاز آژانس های تاکسی و مسافربری، نمایشگاه های اتومبیل و فعالیت های مشابه که نیازمند پارکینگ است، در خود ملک و یا خارج از ملک مذکور، الزامی است.
پارکینگ مورد نیاز ادارات سازمان ها شرکت ها و بیمارستان ها
کلیه ادارات، ارگان ها، سازمان ها، نهادها، مؤسسات و شرکت های دولتی، عمومی و خصوصی و بیمارستان ها، که مراجعین زیادی دارند، در زمان احداث و یا تجديد بنا، ملزم به تأمین ۳۰ درصد پارکینگ مازاد بر پارکینگ مورد نیاز برای مراجعین طبق ضوابط مربوطه، در همان ساختمان و یا در پارکینگ های عمومی اطراف تا شعاع 2۵۰ متر می باشند.
پارکینگ مورد نیاز فروشگاه ها و مجموعه های بزرگ
فروشگاه ها و مجموعه های بزرگ، که مشخصات آنها می بایست توسط شهرداری دقیقا تعریف و به تأیید کمیسیون ماده پنج برسد، با مقیاس عملکرد ناحیه ای، منطقه ای و فرامنطقه ای، (به جز هتل آپارتمان و سایر مواردی که در تبصره همین بند ذکر گردید) به ازای هر ۱۰۰ متر مربع زیربنای مفید، ملزم به تأمین حداقل ۲ واحد پارکینگ، علاوه بر پارکینگ مورد نیاز می باشند.
احداث پارکینگ مازاد بر ضوابط
احداث پارکینگ مازاد بر ضوابط، در کلیه پهنه های شهر، به استثنای باغات و پهنه G حداکثر تا سقف دو برابر تعداد پارکینگ های مورد نیاز هر واحد منوط به حفظ درختان، در طبقه زیرزمین اول کلیه پهنه ها معادل سطح اشغالی طبقه همکف و در زیرزمین منفی ۲ و پایین تر در کلیه اراضی و املاک واقع در پهنه R حداکثر ۸۰٪ و در کلیه پهنه های مختلط و فعالیت حداکثر ۱۰۰٪ مساحت ملک پس بر رعایت بر اصلاحی و سایر ضوابط قانونی در صورت اخذ مجوز از مراجع قانونی مربوطه، و با رعایت قانون حفظ و گسترش فضای سی بلامانع است.
احداث پارکینگ های محلی
احداث پارکینگ های اختصاصی محلی در محدوده هایی از شهر که تأمین پارکینگ امکان پذیر نیست، به ویژه در بافت های فرسوده، طبق صورتجلسه 502 و همچنین بند دو صورتجلسه ۵۷۵ کمیسیون ماده پنج شهر تهران است. نحوه توده گذاری املاک جهت احداث پارکینگ های محلی با رعایت مفاد مصوبات مذکور، تابع سایر ضوابط منبعث از زیر پهنه محل وقوع ملک می باشد. تخصيص طبقات روی همکف صرفا جهت احداث پارکینگ (حداقل در چهار طبقه و حداقل ۴۰ واحد پارکینگ)، مجاز است. در طراحی و نمای این گونه مستحدثات، برخورداری از سبک معماری ایرانی- اسلامی، سازگار با اقلیم، انتخاب مصالح مناسب (بومی) و تجانس با محیط پیرامونی به ویژه پرهیز از بروز هرگونه ناهماهنگی و اغتشاش بصری در بافته سیما و منظر شهری، طی روند قانونی نظام صدور پروانه و بررسی و تأییدات لازم توسط مهندسان ذی صلاح و کمیته های تخصصی مربوطه مورد تأکید است. (اصلاح به استناد فراز سوم بند دو صورتجلسه ۵۷۵ کمیسیون ماده پنج شهر تهران).
در موارد استثنا که به دلیل اجرای طرح های شهری امکان تأمین پارکینگ میسر نباشد لازم است با تولی گری شهرداری تهران طرح و برنامه ناظر بر نحوه تامین و اجرای پارکینگ مورد نیاز تهیه و به تصویب کمیسیون ماده پنج شهر تهران برسد.
احداث پارکینگ در کاربری باغ
در تمامی اراضی دارای نوعیت باغ در شهر تهران، تأمین پارکینگ طبق مفاد دستورالعمل اصلاحی ماده (۱۴) قانون زمین شهری در خصوص ارتفاع، توده گذاری، سطح اشغال، عمق و الزامی است.
ضوابط تأمین پارکینگ در پهنه ی سکونت
تأمین پارکینگ برای کلیه واحدهای مسکونی (به استثنای قطعات با وسعت کمتر از ۶۰ مترمربع واقع در پهنه سکونت)، در پهنه سکونت، متناسب با اندازه واحد مسکونی (سطح زیربنای خالص واحد مسکونی) با رعایت مفاد بخش 4-2-8 مقررات ملی ساختمان مربوط به الزامات فضای توقفگاه وسایل نقلیه الزامی است.
| سطح خالص آپارتمان های مسکونی و سطح ناخالص ساختمان های مسکونی | تعداد واحد پارکینگ مورد نیاز |
| تا 150 متر مربع | 1 |
| بیش از 150 متر مربع تا 250 متر مربع | 2 |
| بیش از 250 متر مربع | 3 |
ضوابط تأمین پارکینگ در پهنه ی تجاری اداری خدماتی ورزشی
| عملکرد | زیربنای خالص (متر مربع) | تعداد واحد پارکینگ مورد نیاز |
| تجاری | تا 25 | 1 |
| اداری | تا 50 | 1 |
| خدماتی | تا 100 | 1 |
| ورزشی | تا 200 | 1 |
ایجاد پارکینگ مزاحم
ایجاد پارکینگ مازاد مزاحم در پهنه سکونت (به استثنای بافت فرسوده) و صرفا در صورتی که اولا بر اساس ضوابط و مقررات ملزم به تأمین پارکینگ مازاد باشد، ثانيا پارکینگ مزاحم، صرف متعلق به یک واحد بوده و مزاحمتی برای سایرین ایجاد نماید و ثالثا منجر به تفکیک اعیانی و تبدیل واحد بزرگتر به کوچکتر نگردد، بلامانع خواهد بود. در بافت های فرسوده شهری واقع در پهنه سکونت به منظور تشویق به نوسازی، احداث پارکینگ مزاحم به صورت یک به یک فقط مزاحم یک واحد مجاز است.
توسعه رامپ دسترسی پارکینگ به فضای پیاده رو و خارج از مرز قطعه
توسعه رامپ دسترسی پارکینگ به خارج از مرز قطعات (پلاک ها) بعد از رعایت برهای اصلاحی و در فضای عمومی همجوار (فضای پیاده رو) مطلقا ممنوع است.
پیش بینی راه های ورودی مجزا برای دسترسی به فضای پارکینگ و ورودی پیاده
پیش بینی راه های ورودی مجزا برای دسترسی به فضای پارکینگ (رامپ) و ورودی پیاده به ساختمان، در اراضی و املاک با بر 6 متر و بیشتر الزامی است.
چیدمان پارکینگ
چیدمان پارکینگ در فضاهای مربوطه، باید به گونه ای باشد که امکان تردد و استفاده از آسانسور توسط ناتوانان جسمی و حرکتی، مطابق مقررات ملی ساختمان، و رعایت مصوبات شورایعالی شهرسازی و معماری ایران، به سهولت انجام پذیرد.
ضوابط پارکینگ در پهنه فعالیت
ضوابط احداث پارکینگ برای کارکنان و مراجعان در پهنه های فعالیت و مختلط بر اساس نوع و مقياس فعاليت (محلی و ناحیه ای، منطقه ای، و فرامنطقه ای و شهری) طبق جداول این سند است.
در زیر پهنه مختلط تعداد پارکینگ های مورد نیاز ساختمان ها و مجتمع هایی که از کاربری های متفاوت برخوردارند، معادل مجموع تعداد حداقل پارکینگ های لازم برای هر یک از انواع کاربری هاست.
ضوابط پارکینگ در پهنه های مختلط
ضوابط پارکینگ در پهنه های حفاظت
ضوابط احداث پارکینگ در زیرپهنه های فضاهای سبز عمومی (G1)، شامل انواع پارک ها، طبق جدول این سند است. تأمین پارکینگ مورد نیاز کاربری های مجاز به استقرار در زیرپهنه های حفاظت (G3)، ضروری بوده و به ازای هر صد مترمربع زیربنای مفید، تأمین دو پارکینگ برای مراجعان و کارکنان الزامی است.
| ردیف | سطح عملکرد فضای سبز عمومی (پارک) | حداکثر اندازه قطعه | حداکثر سطح اشغال مساحت پارک برای پارکینگ و خدمات مورد نیاز | حداقل پارکینگ مورد نیاز |
| 1 | پارک محله ای | یک هکتار | 7% | – |
| 2 | پارک منطقه ای | پنج هکتار | 5% | هر 500 متر مربع یک پارکینگ |
| 3 | پارک شهری | ده هکتار | 3% | هر 350 متر مربع یک پارکینگ |
| 4 | پارک فراشهری | پنجاه هکتار | 2% (حداکثر تا 5000 متر مربع) | هر 250 متر مربع یک پارکینگ |
استفاده از فضاهای زیرسطحی پارک ها برای احداث پارکینگ
در صورت استفاده از فضاهای زیر سطحی پارک ها، برای احداث پارکینگ در حداکثر ۳۰% مساحت پارک، مجاز است، مشروط به این که سطح همکف پارک، به فضای سبز اختصاص می یابد.
احداث پارکینگ در پارک ها
شهرداری تهران مکلف به احداث پارکینگ با مشارکت بخش خصوصی در پارک های جدید بوده و در پارک های کنونی نیز در صورت جلب مشارکت بخش خصوصی، با حفظ مالکیت عمومی و استفاده انحصاری برای پارکینگ می باید نسبت به احداث پارکینگ مکانیزه اقدام نماید.
تامین پارکینگ عمومی مورد نیاز شهر در سایر پهنه ها
به منظور تأمین پارکینگ های عمومی مورد نیاز شهر به عنوان یکی از فضاهای خدمات عمومی ، در کلیه پهنه های استفاده از اراضی (به استثنای پهنه حفاظت (G) و بافت مسکونی ارزشمند سبز (R24) و کلیه قطعات و پلاک های دارای رای باغ)، احداث پارکینگ عمومی در قطعات با حداقل مساحت ۱۰۰۰ متر مربع (طبق سند مالکیت) با تأیید شهرداری منطقه مجاز است. اولویت برای محل احداث مذکور در کنار رینگ های شهری، مراکز و گستره های کار و فعالیت (خصوصا در مقیاس منطقه ای و فرامنطقه ای) است. شهرداری تهران موظف است برای احداث پارکینگ های مورد نظر، با مشارکت بخش خصوصی و طبق ضوابط مصوب کمیسیون ماده(۵) شهر تهران، (به ویژه بند یک صورتجلسه ۴۳۶) طی برنامه ای اقدامات لازم را به عمل آورد. نحوه تملک یا آزادسازی عرصه این فضاها و یا مشارکت با مالکین این گونه کاربری ها در اجرای این بند، طبق ضوابط و مقررات حاکم بر فضاهای خدمات عمومی است. در خصوص تأمین پارکینگ باغات و اراضي مسکونی، جدول مندرج در دستورالعمل ماده ۱۴ قانون زمین شهری مصوب 3/4/98 شورای عالی شهرسازی و معماری ملاک عمل خواهد بود.
رفع کسری پارکینگ از پارکینگ عمومی
رفع کسری پارکینگ های اختصاصی املاک از راه بهره گیری و استفاده از ضوابط پارکینگ های عمومی شهر بند یک صورتجلسه ۴۳۶ کمیسیون ماده پنج شهر تهران به هیچ وجه مجاز نیست. با توجه به ملاحظه مسائل و مدیریت تبعات ناشی از استقرار مستحدثات پارکینگ های عمومی در نقاط مختلف شهر، صدور پروانه ساختمانی پارکینگ های عمومی، مستند به بند یک صورتجلسه (۴۳۶) کمیسیون ماده پنج شهر تهران، صرفا در محدوده هایی از نقشه طرح تفصیلی که کاربری آن به صورت “تأسیسات و تجهیزات شهری” یا “پارکینگ عمومی” مشخص گردیده و با املاک و اراضی کارایی مصوبه موردی کمیسیون ماده پنج شهر تهران، مجاز است. سایر ضوابط و جزئیات پارکینگ های عمومی، طبق بند یک صورتجلسه کمیسیون ماده پنج است. (اصلاح طبق فراز چهار بند دو صورتجلسه ۵۷۵ کمیسیون ماده پنج شهر تهران).
حداقل مساحت احداث پارکینگ طبقاتی
حداقل مساحت ملک برای احداث پارکینگ های طبقاتی محله ای به صورت رمپی ۳۰۰ متر مربع (براساس صورتجلسه شماره ۵۰۲ کمیسیون ماده پنج شهر تهران) و برای پارکینگ های مکانیزه محله ای ۵۰ مترمربع است.
تامین پارکینگ توسط شهرداری
در کلیه محورها و محدوده هایی (پیاده راه ها، بزرگراه ها، میدان ها و تقاطع ها) که امکان احداث و با بهره برداری از پارکینگ در واحدهای ساختمانی مربوطه فراهم نباشد، شهرداری تهران موظف است متناسب با شرایط و رعایت حقوق مکتسبه و صرفه و صلاح شهرداری، با سرمایه گذاری بخش خصوصی، ضمن بسترسازی لازمه برای تأمین قطعی پارکینگ مورد نیاز اقدام نماید.
شهرداری تهران موظف است برای توسعه پارکینگ های طبقاتی رمپی و یا مکانیزه محله ای منطقه ای و شهری، با اولویت جذب سرمایه و مشارکت بخش خصوصی و اعمال تسهیلات تشویقی، از منابع بودجه ای و نظام بانکی و تسهیلات شهرسازی، مصوبه های کمیسیون ماده پنج و سایر موارد، نسبت به توسعه، احداث و بهره برداری و صدور اسناد تفکیکی پارکینگ های محله ای، منطقه ای و شهری، برای واگذاری به شهروندان اقدام نماید.
ضوابط و مقررات پیاده راه ها و مسیرهای دوچرخه
ضوابط و مقررات منطقه ای پیاده راه ها و مسیرهای دوچرخه، با توجه به ویژگی ها و تمایزات منطقه ای تدوین و پس از تایید و تصویب کمیسیون ماده پنج شهر تهران توسط شهرداری لازم الاجرا خواهد بود.
ضوابط تامین پارکینگ برای معلولین (توانیاب)
در کلیه زیر پهنه های استفاده از اراضی، ضمن رعایت مفاد «قانون جامع حمایت از حقوق معلولان» مصوب 16/02/1383 و همچنین مصوبه «ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد معلول جسمی- حرکتی»، مورخ 8/3/1368و 6/10/1378 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، تأمین ۵ درصد از کل ظرفیت پارکینگ به منظور استفاده معلولین الزامی می باشد.
ابعاد پارکینگ
حداقل فضای خالص برای پارکینگ های مسقف و غیر مسقف، متناسب با تعداد واحد و به ترتیب برای یک واحد ۵ ×5/2 متر، برای دو واحد ۵ × 5/4 متر و برای سه واحد ۵×5/6 متر است. عرض مفید راه عبوری پارکینگ، نیز حداقل ۳ متر بوده و برای مازاد بر سه واحد به ازاء هر واحد خودرو ۲ متر به عرض مفید افزوده می شود.
ابعاد پارکینگ معلول (توانیاب)
حداقل عرض مفید لازم برای پارکینگ معلولان، حداقل 5/3 متر و به ازاء هر واحد پارکینگ اضافه شده معلول ۳ مترو برای پارکینگ های عمومی، تابع ضوابط و مقررات مربوطه است.
ارتفاع پارکینگ
حداکثر ارتفاع تمام شده پیلوت، به شرط استفاده برای پارکینگ 60/2 متر و با توجه به جدول این سند مشاعات مجاز ساختمان ها در صورت احداث کانال های تأسیساتی با اجرای سقف کاذب، حداکثر ۳ متر است. در صورت عدم احداث زیرزمین، ارتفاع تمام شده تا 60/2 متر، بشرط پایین تر بودن سطح فونداسیون از گذر تا ۶۰ سانتیمتر، بلامانع است.
برای مجتمع هایی که دارای بیش از 25 واحد پارکینگ است و با مساحت پارکینگ آن ها بیش از 1۰۰۰ متر مربع است، حداکثر ارتفاع پارکینگ در زیرزمین ها و همكف تا ۳ متر، مجاز است.
ارتفاع پیلوت برای تأمین پارکینگ در مواردی که منطبق بر مبحث 15 مقررات ملی ساختمان است، متناسب با نوع پارکینگ مکانیکی مورد تقاضا و بر اساس ضابطه مربوطه، تعیین می شود.
شیب و شعاع گردش پارکینگ
اجرای شیب مثبت و معکوس جهت احداث رامپ پارکینگ، با رعایت ضوابط نورگیری زیرزمین و سایر مقررات بلامانع است.
حداکثر شیب رامپ دسترسی برای پارکینگ خصوصی ۱۵ درصد و برای پارکینگ عمومی حداکثر ۱۲ درصد است.
تبصره: شعاع گردش رامپ، به غیر از پارکینگ های عمومی، حداقل 5/6 متر، برای خودروهای سواری است (شعاع از آکس رمپ قوسی).
راه ورودی و رمپ پارکینگ
ایجاد تنها یک راه ورودی برای پارکینگ از هر خیابان، مجاز است. در صورتی که بر ملک 25 متر و بیشتر باشد، (صرفا در پارکینگ های عمومی و موارد تجمیع قطعات با بر 14 متر) با اولویت به تأمین پارکینگ ملک، استفاده از دو درب ورودی برای پارکینگ مجاز است مطابق مفاد بند 4-2-8-5 مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان (ورود و خروج). راه ورودی رامپ پارکینگ از قسمت فضای آزاد ساختمانی بلامانع بوده، و راه ورودی، جزء فضای پارکینگ ساختمان نیست. رامپ پارکینگ در فضای باز ساختمان نیز، در کلیه جهات قطعه، جزء زیربنا محسوب نمی شود.
در قطعاتی که زیربنای پارکینگ بیش از 1000 متر مربع وسعت دارد یا دارای بیش از 25 واحد پارکینگ است، تأمین دو رامپ ورودی و خروجی، به عرض مفید حداقل 5/3 متر و یا یک رامپ به عرض مفید حداقل 5 متر، با رعایت ضوابط آئین نامه مربوطه، بر اساس مقررات ملی ساختمان، الزامی است.
به منظور ایجاد زمینه تأمین پارکینگ، احداث رامپ در حیاط املاک جنوبی با حداقل عرض قطعه 10 متر، (در محل اجرای رمپ) بلامانع است.
ضوابط دسترسی پیاده به فضای پارکینگ
برخورداری از خروجی اضطراری و دسترسی مستقیم به طبقات و فضاهای مشاعی ساختمان، به وسیله پله از زیرزمین (پارکینگ) الزامی است.
دسترسی مستقیم پارکینگ از طریق پله به طبقات و فضاهای مشاعی، الزامی است و در صورتی که ملک دارای آسانسور باشد، دسترسی توامان به پارکینگ از طریق پله و آسانسور، نیز الزامی است.
